COVID og hjarta- og æðasjúkdómar í brennidepli á ráðstefnu MLV

Á fjórða tug fræðimanna víða að úr Evrópu heimsótti Ísland í liðinni viku til þess að taka þátt í ráðstefnu á vegum tveggja stórra rannsóknarverkefna, COVIDMENT og CoMorMent, sem Miðstöð í lýðheilsuvísindum við Háskóla Íslands (MLV) tekur þátt í. Þau snerta andlega heilsu og samspil hennar við COVID-19 annars vegar og hjarta- og æðasjúkdóma hins vegar.

Um var að ræða árlega ráðstefnu verkefnanna og alls tóku tæplega 50 manns þátt í ráðstefnunni sem fór fram bæði í húsakynnum Íslenskrar erfðagreiningar í Vatnsmýri og á Hótel Grímsborgum í Grímsnesi. Markmið ráðstefnunnar var að bera saman bækur ólíkra rannsóknarhópa innan verkefnanna tveggja sem eru afar umfangsmikil. Þessi vísindaverkefni skarast verulega en það voru einmitt vísindamenn CoMorMent-samstarfsins sem hrundu af stað COVIDMENT-verkefninu í upphafi heimsfaraldurs COVID-19.

COVIDMENT-verkefnið lýtur forystu Unnar Valdimarsdóttur, prófessors í faraldsfræði við Háskóla Íslands, en það hlaut m.a. nærri 200 milljóna króna styrk frá norrænu rannsóknastofnuninni NordForsk. Markmiðið er að rannsaka langtímaáhrif kórónuveirufaraldursins á geðheilsu í fjórum norrænu ríkjanna, Eistlandi og Skotlandi. Rannsóknin er afar umfangsmikil og nær til hundraða þúsunda þátttakenda í umræddum löndum en fyrstu niðurstöður benda til þess að andleg líðan fólks í kórónuveirufaraldrinum hafi sveiflast að einhverju leyti með nýgengi COVID-19- smita og að alvarleiki veikinda af völdum COVID-19-sjúkdómsins sé ákvarðandi þáttur um hættuna á langvarandi sálrænum einkennum meðal þeirra sem sýkjast .

CoMorMent-verkefnið er unnið undir forystu Ole Andreassen, prófessors við Óslóarháskóla, en markmið þess er að skoða tengls andlegrar heilsu og hjarta- og æðasjúkdóma. Að því koma bæði fulltrúar frá Miðstöð í lýðheilsuvísindum og Íslenskrar erfðagreiningar auk stórs hóps erlendra sérfræðinga. Í rannsókninni, sem nýtur stuðnings úr Horizon 2020 áætlun Evrópusambandsins, eru gríðarstórir gagnabankar um heilsufar fólks nýttir til að varpa ljósi á samspil andlegrar heilsu og hjarta- og æðasjúkdóma. Meðal annars er skoðað hvers vegna fólk sem glímir við geðsjúkdóma er í meiri hættu en aðrir á að þróa með sér hjarta- og æðasjúkdóma og hvers vegna horfur fólks með hjarta- og æðasjúdóma, sem glímir í framhaldinu við andleg veikindi, eru verri en annarra. Þá er markmiðið að finna erfðaþætti sem skýra tengsl þessara tveggja sjúkdóma.

Samantekið er markmið beggja verkefna að varpa ljósi á tvíhliða tengsl líkamlegra sjúkdóma (COVID-19 og hjarta- og æðasjúkdóma) við andlega heilsu og geðraskanir, en vonir standa til að niðurstöður nýtist yfirvöldum við að skipulag heilbrigðisþjónustu og heilsueflingu þessara viðkvæmu hópa. 

Myndir frá ráðstefnunni má sjá hér að neðan.